Posted by Triona on September 02, 2003 at 20:22:08:

In Reply to: Re: Need a translation from Irish to english posted by Barry Holohan on December 18, 2002 at 16:52:46:

Bíonn deireadh I ndán do theanga, dar le Dalby, nuair nach mbíonn fágtha mar chéile comhrá ag cainteoir ach teangeolaí maoithneach le teipthaifeadán! Ach nach bhfuil a leithéid de rud agus sochaí dháthenagach ann? Tá agus bhí riamh. Ach ní gnách go maireann dhá thenga ar comhchéim le hais a chéile san fhadtréimhse: diaidh ar ndiaidh faigheann an ceann is láidre agus is forleithne an lámh uachtair ar an gceann eile. D’fhéadfaí a mhaíomh go bhfuil a chruthú sin ar leac an dorais again féin I gcás na Gaeilge.

Ina dhiadh sin is uile, is fíor go maireann teangacha, uaireanta, I gcúinsí mífhabhracha. San Fhionlainn, fad is a bhí an tSualainn (anuas go dtí 1809) agus an Rúis (go dtí 1917) I gceannas na tire, ba í an Fhionlannais teanga na cosmhuintire – teanga tuathánach bocht agus daoine eile a bhí go minic gan acmhainn, gan seilbh, gan cumhacht – agus Sualannais nó Rúisis mar theanga riaracháin. Anois, cé go bhfuil aitheantas oifigiúil ag an tSualannais, is í an Fhionlannais teanga dhúchais breis is 90% den daonra. Maidir leis an Rúisis, ní chloistear á labhairt san Fhionlainn anois í ach ag cuairteoirí nó ag turasóirí de bhunadh na Rúise féin nó seanAontas na Sóivéide.
Ina theannta sin, is dealraitheach gur féidir teanga a thabhairt ar ais ó bhruach na huaighe nó fiú ón uaigh féin. Is minic an Eabhrais á lua sa chomhthéacs seo ach cás fíoreisceachtúil é cás na hEabhraise. Rinneadh teanga stáit den Eabhrais in Iosrael ar dhá phríomhchúis: ba í teanga eaglaise na nGiúdach í leis na mílte bliain; bhí oiread sin inimirceach Giúdach sa tír, a raibh ollmheascán teangacha acu, nárbh fholáir cinneadh ar theanga chomónta stáit. Cinneadh ar an Eabhrais, cé go raibh roinnt mhaith I bhfabhar na Giúdaise, teanga a bhí á labhairt go forleathan ag Giúdaigh san Eoraip agus sna Stáit Aontaithe. Uaireanta, luaitear an rath a bhí ar chur chun cinn ne hEabhraise in Iosrael mar eiseamláir I gcás Athbheochan na Gaeilge. Meastar, áfach, nach slán an comórtas é: ní hionann, den chuid is mó, na cúinsí sa dá chás.

Cén fath a luaitear an Ghaeilge sa triú halt?

Luaigh rud amháin a deirtear sa cheathrú halt I dtaobh na Fionlannaise.

Tabhair cúis amháin ar glacadh leis an Eabhrais mar theanga stáit in Iosrael?

Follow Ups:

Post a Followup